So sánh các khoản đóng bảo hiểm

Nhiều người lao động đang có xu hướng lựa chọn rút bảo hiểm xã hội một lần (BHXH) thay vì chờ đến tuổi nhận lương hưu. Bài viết dưới đây sẽ so sánh trường hợp NLĐ nhận BHXH một lần với việc nhận lương hưu hằng tháng.

Mức hưởng BHXH một lần đối với người tham gia bảo hiểm bắt buộc là bao nhiêu?

Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH. Người lao động được tính mỗi năm đóng bảo hiểm bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH (đối với những năm đóng trước năm 2014). Đối với những năm đóng từ năm 2014 trở đi, người lao động được tính bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH một lần được tính bằng 22% của các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Trường hợp nào được nhận BHXH một lần đối với người tham gia BHXH bắt buộc?

Theo khoản 1 Điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH (hoặc chưa đủ 15 năm đóng BHXH đối với lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phương, thị trấn) và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

- Người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

- Ra nước ngoài để định cư.

- Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

Những hạn chế khi lựa chọn hưởng BHXH một lần?

Khi lựa chọn hưởng, người lao động không được hưởng các phúc lợi đi kèm việc hưởng lương hưu như: trợ cấp mai táng, trợ cấp tử tuất, được BHYT chi trả chi trả chi phí khám chữa bệnh theo quy định pháp luật.

Đối với trợ cấp mai táng, khoản tiền này được quy định tại Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Theo đó, trợ cấp mai táng dành cho gia đình/người lo mai táng trong trường hợp người lao động chết bằng 10 lần mức lương cơ sở.

Đối với trợ cấp tử tuất, khoản tiền này được quy định căn cứ theo Điều 68, Điều 70 Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Mức trợ cấp tuất hằng tháng đối với mỗi thân nhân bằng 50% mức lương cơ sở; trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hằng tháng bằng 70% mức lương cơ sở.

Về mức trợ cấp tử tuất một lần, đối với những năm trước 2014, mức hưởng là 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm đã đóng BHXH. Đối với những năm từ 2014 trở đi, mức hưởng là 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho mỗi năm đã đóng BHXH.

Tình huống dưới đây có thể cho thấy tổng lương hưu nhận được cao hơn việc rút BHXH một lần

Giả sử, người lao động đã làm việc và đóng BHXH 20 năm với mức tiền lương đóng bảo hiểm xã hội là 7 triệu đồng/tháng. Giả định người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc hưởng BHXH một lần trong năm 2022, lương hưu hưởng đến khi chết.

- Đối với mức lương hưu:

Nếu là lao động nam:

Tỷ lệ 45%, mức lương hưu là 3.150.000 đồng. Theo kết quả công bố của Tổng cục Thống kê năm 2020, tuổi thọ trung bình của nam giới là 71 tuổi thì số tháng hưởng lương hưu khi nghỉ hưu ở 60 tuổi 6 tháng đến khi chết là 126 tháng. Tổng lương hưu nhận được = 126 x 3.150.000 = 369.900.000 đồng

Mua thẻ bảo hiểm y tế (4.5% lương hưu hằng tháng) = 4.5% x 126 x 3.150.000 = 17.860.500 đồng

Trợ cấp mai táng (10 tháng lương cơ sở) = 14.900.000 đồng

Trợ cấp tử tuất một lần (03 tháng lương hưu trước khi chết) = 3 x 3.150.000 = 9.450.000 đồng

Vậy tổng số tiền được hưởng từ quỹ BHXH khi hưởng lương hưu = 412.110.500 đồng

Nếu là lao động nữ:

Tỷ lệ 55%, mức lương hưu là 3.850.000 đồng. Theo kết quả công bố của Tổng cục Thống kê năm 2020, tuổi thọ trung bình của nữ giới là 76.3 tuổi thì số tháng hưởng lương hưu khi nghỉ hưu ở 55 tuổi 8 tháng đến khi chết là 247 tháng. Tổng lương hưu nhận được = 247 x 3.850.000 = 950.950.000 đồng

Mua thẻ bảo hiểm y tế (4.5% lương hưu hằng tháng) = 4.5% x 247 x 3.850.000 = 42.792.750 đồng

Trợ cấp mai táng (10 tháng lương cơ sở) = 14.900.000 đồng

Trợ cấp tử tuất một lần (03 tháng lương hưu trước khi chết) = 3 x 3.850.000 = 11.550.000 đồng

Vậy tổng số tiền được hưởng từ quỹ BHXH khi hưởng lương hưu = 1.020.192.750 đồng

- Đối với BHXH một lần:

Số tiền BHXH một lần = 7.000.000 x (1.5 x 13 năm 2 x 7 năm) = 234.500.000 đồng

Như vậy, có thể thấy nếu người lao động chọn rút BHXH một lần sẽ tổn thất một khoản tiền lớn khi không đợi hưởng lương hưu.

Lương hưu chính là khoản phí được chi trả cho những người lao động đã đến độ tuổi về hưu khi tham gia đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) trước đó. Tuy nhiên nhiều người còn băn khoăn về cách tính lương hưu bảo hiểm mới nhất và không biết nên nhận BHXH một lần khi còn trẻ hay hưởng lương hưu và chăm sóc sức khỏe khi về già. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những mọi thắc mắc này nhé!

1. Điều kiện hưởng lương hưu bảo hiểm

1.1 Đối với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc

Người lao động (NLĐ) đủ điều kiện hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

Trường hợp 1

  • Nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.
  • Đủ 60 tuổi 6 tháng đối với nam, đủ 55 tuổi 8 tháng đối với nữ.

Trường hợp 2

  • Nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.
  • Có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.
  • Đủ 55 tuổi 6 tháng (đối với nam) và đủ 50 tuổi 8 tháng (đối với nữ).

1.2 Đối với người tham gia BHXH tự nguyện

- Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì được tham gia BHXH tự nguyện để hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.

- Điều kiện để người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu:

(1) Đủ 55 tuổi 8 tháng đối với nữ và đủ 60 tuổi 6 tháng đối với nam.

(2) Đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.

So sánh các khoản đóng bảo hiểm
Dù tham gia BHXH bắt buộc hay tự nguyện, người lao động đều có thể nhận lương hưu khi về già.

2. Cách tính lương hưu bảo hiểm mới nhất

2.1 Mức hưởng đối với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc

- Cách tính lương hưu bảo hiểm hàng tháng

Mức lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Trong đó:

Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng được xác định như sau:

  • Đóng BHXH đủ 20 năm (đối với nam) và 15 năm (đối với nữ) thì tỷ lệ là 45%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, thì tỷ lệ này cộng thêm 2%.
  • Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng tối đa là 75%.

Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được xác định theo quy định tại:

  • Điều 62, Điều 64 Luật BHXH 2014.
  • Điều 9, Điều 10 Nghị định 115/2015.
  • Điều 20 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH.
  • Khoản 19 và 21 Điều 1 Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH

- Trợ cấp 1 lần

  • Người lao động có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
  • Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

2.2 Mức hưởng đối với NLĐ tham gia BHXH tự nguyện

- Cách tính lương hưu bảo hiểm hàng tháng

Mức lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

Trong đó:

Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng được xác định như sau:

  • Đóng BHXH đủ 20 năm (đối với nam) và 15 năm (đối với nữ) thì tỷ lệ là 45%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, thì tỷ lệ này cộng thêm 2%.
  • Tỷ lệ (%) hưởng lương hưu hằng tháng tối đa là 75%.

Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH được tính trung bình các mức thu nhập tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng. Thu nhập tháng đã đóng BHXH để làm căn cứ tính mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH của NLĐ được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.

- Trợ cấp 1 lần

Người tham gia BHXH tự nguyện có thời gian đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, khi nghỉ hưu, thì ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.

Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng BHXH cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.

3. Nên hưởng lương hưu hay nhận trợ cấp BHXH 1 lần?

Người lao động được yêu cầu hưởng BHXH 1 lần trong các trường hợp sau:

  • Đủ tuổi nghỉ hưu mà chưa đủ thời gian đóng BHXH (ít hơn 20 năm).
  • Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH.
  • Người đang mắc bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng (HIV/AIDS, ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, lao và những bệnh khác theo quy định Bộ Y tế).
  • Định cư ở nước ngoài.

Khi hưởng trợ cấp BHXH 1 lần thì NLĐ nhận được số tiền lớn ngay trong một thời điểm. Tuy nhiên nếu so với hưởng lương hưu thì nhận BHXH 1 lần có thể thiệt thòi cho NLĐ. Cụ thể:

  • Số tiền nhận BHXH 1 lần thường thấp hơn so với mức hưởng lương hưu hàng tháng.
  • Hưởng BHXH 1 lần đồng nghĩa với việc NLĐ tự tước đi quyền an sinh cơ bản của bản thân như: được cấp thẻ BHYT miễn phí, hỗ trợ chế độ tử tuất, trợ cấp mai táng…

Như vậy để đảm bảo cuộc sống khi về già, bạn nên cân nhắc kỹ giữa hai quyết định này. Nếu không lựa chọn hưởng BHXH một lần, bạn có quyền bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH cho đủ số năm còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu, chăm sóc sức khỏe khi về già.

So sánh các khoản đóng bảo hiểm
Nhiều chuyên gia nhận định chính lương hưu mới là chỗ dựa vững chắc cho người lao động khi về già.

Bên cạnh BHXH, các sản phẩm bảo hiểm hưu trí tự nguyện của công ty bảo hiểm nhân thọ cũng là giải pháp giúp tuổi nghỉ hưu thêm an nhàn.

Chúng ta không thể dự đoán được mọi thứ xảy ra trong tương lai, nhưng chúng ta có thể chuẩn bị tốt cho bản thân mình khi về già bằng cách lao động và tích lũy, trong đó có cách tích lũy bằng cách tính lương hưu bảo hiểm và tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện ngay từ sớm.