Chất tạo ngọt aspartame đã và đang được một công ty dược ở TP HCM dùng để sản xuất đường cho người ăn kiêng như người mắc bệnh đái tháo đường. Liệu aspartame có phải là độc chất, dùng có an toàn hay không? Đây là câu hỏi mà nhiều bạn đọc đã nêu cho chúng tôi. Show Đường hóa học còn được gọi là chất tạo ngọt nhân tạo. Chất thay thế đường thường là hóa chất tổng hợp dùng thay thế đường mía (đường cát, sucrose) vì có độ ngọt gấp trăm lần (và có thể hơn thế nữa) so với vị ngọt của đường tự nhiên. Đặc biệt, đường hóa học không cung cấp hoặc cung cấp rất ít năng lượng. Những đường hóa học đang được phép sử dụng là saccharine, acesulfam K, aspartame, isomalt, sorbitol, sucralose, maltitol, lactitol, xylitol nhưng vẫn phải dùng trong giới hạn cho phép. "Ba chìm bảy nổi" Trước hết là saccharine. Chất tạo ngọt này được sử dụng rất phổ biến bởi giá thành rẻ, độ ngọt cao (gấp 200-700 lần đường kính). Saccharine có một thời gian dài bị Cơ quan Quản lý Thực phẩm - Dược phẩm Mỹ (FDA) cấm lưu hành. Sau nhiều năm tiếp tục được nghiên cứu, cuối cùng, chất tạo ngọt nhân tạo này "được minh oan" và lệnh cấm đã được gỡ bỏ. Liều dùng hằng ngày không ảnh hưởng đến sức khỏe của đường hóa học này là 5 mg/kg/ngày. Còn cyclamate? Ở nước ta, trong một thời gian dài, cyclamate nằm trong danh mục cấm sử dụng. Mới đây, có nguồn tin Cục Quản lý An toàn thực phẩm đã cho phép đưa cyclamate vào danh sách dùng trong thực phẩm. Nếu Cục Quản lý An toàn thực phẩm cho phép đưa cyclamate vào danh sách dùng trong thực phẩm thì có nghĩa là cơ quan chức năng đã có đủ chứng cứ khoa học để chấp nhận sử dụng chất phụ gia từng bị cấm này. Cyclamate có độ ngọt thấp nhất trong các chất tạo ngọt nhân tạo, gấp 30-50 lần đường kính.  Đường hóa học là chất tạo vị ngọt, nó không mang lại bất cứ lợi ích nào cho cơ thểẢnh: Hoàng Triều Thứ ba là aspartame và tai tiếng gán cho nó hơi bị oan. Ra đời sau saccharine và có độ ngọt thấp hơn nhưng aspartame vẫn là một chất tạo ngọt nhân tạo được dùng khá phổ biến, nhất là trong dược phẩm (đang được một công ty dược ở TP HCM dùng để sản xuất đường cho người ăn kiêng như người mắc bệnh đái tháo đường mà bạn đọc đã ghi nhận) và các loại đồ uống cho người ăn kiêng. Aspartame ngọt hơn đường 160-220 lần. Bản thân aspartame không tồn tại trong tự nhiên. Nó được điều chế thông qua các quá trình lên men và tổng hợp. Aspatame được hơn 350 triệu người trên thế giới tiêu thụ đều đặn và chiếm khoảng 62% thị trường các chất tạo ngọt nhân tạo. Quan điểm của nhiều tổ chức uy tín hiện nay ủng hộ việc sử dụng aspartame trong hạn mức cho phép, bao gồm Tổ chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc (FAO), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), FDA... Liều dùng cho phép của aspartame mỗi ngày (ADI) là nhỏ hơn hoặc bằng 40 mg/kg thể trọng. Câu trả lời về aspartame Có nhiều sản phẩm được phép sử dụng đường hóa học (tất nhiên là với hàm lượng nhỏ, không vượt quá mức cho phép). Lợi ích của đường hóa học là chất tạo vị ngọt nhưng lại không cung cấp năng lượng (rất hữu ích cho những người béo phì), không cung cấp glucose vào máu (có lợi cho người bị bệnh đái tháo đường), không hỗ trợ vi khuẩn hại men răng (tính chất này được tận dụng cho các sản phẩm chăm sóc răng miệng). Ngay cả những loại sản phẩm được phép sử dụng đường hóa học cũng rất cần quản lý và hướng dẫn trên nguyên tắc bảo đảm an toàn khi sử dụng, vì nếu dùng quá liều (đối với loại được phép sử dụng) cũng có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe. Như vậy, đối với câu hỏi của bạn đọc, aspartame có phải là độc chất không, dùng có an toàn không thì có thể trả lời rằng nó không phải là độc chất nếu dùng đúng liều để hỗ trợ chữa bệnh béo phì, đái tháo đường. Aspartame có ADI là 40 mg thì mức tiêu thụ tối đa nếu bạn 60 kg là 60×40 = 2.400 mg. Tuy nhiên, WHO vẫn khuyên bạn chỉ nên sử dụng 30% liều lượng cho phép, tức 800 mg/ngày để bảo đảm an toàn. Lạm dụng sẽ nguy hiểm Do bản chất là chất tạo vị ngọt, đường hóa học không mang lại bất cứ lợi ích nào cho cơ thể nên việc ăn nó không giúp chúng ta khỏe lên được. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân đái tháo đường, dư cân, béo phì thì nó có lợi bởi vừa bảo đảm mức đường huyết ở mức ổn định, giúp giảm cân vừa tạo khẩu vị khi ăn uống (dùng một cách bất khả kháng). Riêng đối với giới sản xuất, kinh doanh thực phẩm ngọt, vì lợi nhuận bất chính, họ có thể sẽ lạm dụng đường hóa học vô tội vạ. Ngoài các sản phẩm đường mía, đường nho, đường cát… được sản xuất từ thực vật thì trên thị trường hiện nay còn có thêm các sản phẩm như aspartam, sacharin… là đường hóa học. Nhiều người thường cho rằng việc sử dụng loại đường hóa học này sẽ không an toàn cho sức khỏe. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem nhận định này có đúng hay không nhé. Mục lục 1. Đường hóa học là gì?Đường hóa học (còn có tên gọi khác là chất thay thế đường thông thường, chất tạo ngọt nhân tạo…) là hóa chất được tổng hợp để thay thế đường mía (đường cát, sucrose). Chúng được sử dụng nhiều bởi chỉ cần một lượng nhỏ là thu được độ ngọt cần dùng do có có độ ngọt gấp trăm lần hoặc hơn nhiều so với vị ngọt của các loại đường tự nhiên. Hiện nay, có rất nhiều loại đường hóa học được phép cho vào các sản phẩm như maltitol, xylitol, isomalt,... Các sản phẩm thường sử dụng loại đường này gồm đồ ăn kiêng, nước giải khát, thức ăn nhanh, kẹo cao su… Các loại đường hóa học dùng trong chế biến thực phẩm đều quy định hàm lượng giới hạn tối đa và khi dùng trong thực phẩm phải dưới mức này. Tuy nhiên với sự bất cập về an toàn thực phẩm ở Việt Nam thì vẫn còn khá đáng lo ngại. Đường hóa học là gì? 2. Các loại đường hóa học hiện nayHiện nay thì có ba loại đường khá phổ biến trên thị trường, bao gồm aspartame, sucralose và saccharin. Ngoài ra, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) có thêm 3 loại khác được sử dụng là acesulfame K, advantame, neotame để sử dụng trong thực phẩm. 3 loại đường hóa học phổ biến hiện nay. 2.1. AspartameĐường hóa học aspartame có cấu trúc dipeptid, được cấu tạo từ acid aspartic, phenylalanin và metanol. Chúng phải trải qua quá trình điều chế và tổng hợp mới tạo được đường aspartame. Nó có vị ngọt gấp đường kính khoảng 160 - 220 lần. Đường aspartame được dùng rộng rãi trong ngành thực phẩm khác nhau, bao gồm cả ngành dược phẩm. Trong các sản phẩm trên thị trường, chỉ cần một lượng nhỏ là đủ để tạo độ ngọt cần thiết. Ngoài ra, aspartam còn tạo cảm giác ngọt lâu hơn các loại đường thông thường. Công thức cấu tạo của đường Aspartam 2.2. SucraloseĐường hóa học sucralose còn có tên thương mại là Splenda. Nó có vị ngọt gấp 600 lần đường kính và độ tinh khiết gần như đường tự nhiên. Nó không tạo năng lượng và không tác động đến hàm lượng insulin trong máu nên rất thích hợp với người béo phì, người tiểu đường, người bệnh tim mạch và người cao tuổi… Ngoài những loại đường trên thì có một loại đường hóa học có nhiều chất tạo ngọt có gốc hóa học như sodium cyclamate vẫn được nhiều nơi sử dụng. Nó có độ ngọt gấp 30 - 50 lần đường kinh. Tuy nhiên chúng gây nhiều tác dụng phụ có hại nên hạn chế sử dụng. 2.3. SaccharinSaccharin là loại đường hóa học dưới dạng muối natri hay canxi. Nó có vị ngọt gấp 200 - 700 lần so với đường kính. Nó không gây ảnh hưởng đến hàm lượng insulin trong máu và khi vào trong cơ thể nó không sản sinh năng lượng. Do đó, đường Saccharin được dùng như là sản phẩm thay thế đường trong thực phẩm cho những đối tượng thích hợp như người ăn kiêng, người béo phì và người mắc bệnh tiểu đường. Mức đường saccharin được khuyến cáo sử dụng là dưới 50 mg/kg/ngày. Công thức cấu tạo của Saccharin 3. Đường hóa học có an toàn cho sức khỏe của con người không?Do bản chất đường hóa học là chất tạo vị ngọt, nó không có ý nghĩa dinh dưỡng nên không có lợi gì cho sức khỏe. Tuy nhiên ở một số đối tượng đặ biệt như người bệnh tiểu đường, người thừa cân béo phì, người cần kiểm soát cân nặng, nó là lựa chọn tốt giúp duy trì đường huyết, calo trong giới hạn mà vẫn giữ được khẩu vị khi ăn uống. Tuy nhiên nó lại gây ra một số ảnh hưởng tới sức khỏe nếu sử dụng sai cách như sau: - Thay đổi các quá trình trao đổi chất tại ruột: + Đường hóa học saccharin có thể làm thay đổi loại và chức năng của hệ lợi khuẩn trong ruột. + Aspartame làm giảm hoạt động của enzyme đường ruột. - Tác dụng phụ khi dùng thường xuyên: + Làm suy giảm chức năng tiêu hóa, kích thích niêm mạc đường ruột, ảnh hưởng tới sự hấp thụ chất dinh dưỡng, thậm chí tác động tới chức năng thận. + Kìm hãm sự phát triển của trẻ nhỏ do cản trở khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng.\ + Phụ nữ mang thai dùng nhiều đường hóa học thì trẻ sơ sinh có nguy cơ bị bệnh tật, suy dinh dưỡng, trí não phát triển không bình thường... Ngoài ra, chức năng thải độc của gan, thận ở trẻ đều bị kém đi. Điều này dẫn đến các hóa chất này sẽ tích lũy lại. - Tác động não bộ: đường hóa học làm thay đổi nhận thức vị giác. Sucralose làm giảm hoạt động của amygdala - vùng liên quan đến nhận thức vị giác. - Mất cân bằng trong sản xuất nội tiết tố: Aspartame làm thay đổi việc giải phóng nội tiết tố tự nhiên trong cơ thể, dẫn đến tăng cả cảm giác ngon miệng và thèm chất ngọt. - Giảm khả năng kiểm soát khả năng tiêu thụ năng lượng, làm tăng rối loạn chuyển hoá. Làm tăng nguy cơ cao mắc các hội chứng chuyển hóa như tiểu đường type 2. Trên đây là những thông tin về đường hóa học. Việc sử dụng loại đường này dưới giới hạn cho phép hoàn toàn an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên nếu lạm dụng có thể gây hại cho cơ thể. Do đó, việc kiểm soát liều lượng thêm vào các sản phẩm là điều được quan tâm. Đường hóa học ngọt gấp bao nhiêu lần đường mía?Đường hóa học còn được gọi chất tạo ngọt nhân tạo, chất thay thế đường thông thường là hóa chất tổng hợp dùng thay thế đường mía (đường cát, sucrose) vì có vị ngọt có độ ngọt gấp trăm lần (và có thể hơn thế nữa) so với vị ngọt của đường tự nhiên. Đường hóa học dùng để làm gì?Đường hóa học là một chất hoá học nhân tạo có vị ngọt, được dùng để thay thế các loại đường tự nhiên như đường mía, đường nho,... Bởi vì vị ngọt của đường hóa học ngọt hơn gấp trăm lần so với vị ngọt của đường tự nhiên. Đường hóa học như thế nào?Đường hoá học là một chất tạo ngọt nhân tạo được tạo ra qua quá trình tổng hợp hoá chất và có vị ngọt cao hơn rất nhiều so với các loại đường tự nhiên như đường mía, đường nho,... Đường hoá học cung cấp rất ít hoặc gần như không chứa năng lượng. Có bao nhiêu loại đường hóa học?2. Các loại đường hóa học hiện nay. Hiện nay thì có ba loại đường khá phổ biến trên thị trường, bao gồm aspartame, sucralose và saccharin. Ngoài ra, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) có thêm 3 loại khác được sử dụng là acesulfame K, advantame, neotame để sử dụng trong thực phẩm. |
