Kiến trúc thượng tầng là gì? Đặc điểm và tính chất của kiến trúc thượng tầng như thế nào? Các yếu tố của kiến trúc thượng tầng bao gồm những gì? Hãy tìm câu trả lời trong bài viết này của Tri thức cộng đồng. Show 1. Kiến trúc thượng tầng là gì?Kiến trúc thượng tầng là hàng loạt những quan điểm : chính trị, pháp quyền, đạo đức, triết học,
tôn giáo, nghệ thuật và thẩm mỹ … với những thể chế tương ứng : nhà nước, đảng phái, giáo hội, những đoàn thể … được hình thành trên một hạ tầng nhất định . Mỗi yếu tố của kiến trúc thượng tầng có đặc điểm riêng, có quy luật phát triển riêng, nhưng không tồn tại tách rời nhau mà tác động qua lại lẫn nhau và đều này sinh trên cơ sở hạ tầng, phản ánh cơ sở hạ tầng. Xong không phải tất cả các yêu tố của kiến trúc thượng tầng đều liên hệ như nhau đối với cơ sở hạ tầng của nó có những yếu tố như: Chính trị, pháp luật có quan hệ trực tiếp với cơ sở hạ tầng, có những yếu tố như: Triết học, tôn giáo, nghệ thuật chỉ quan hệ gián tiếp với nhau. Trong xã hội có
giai cấp, kiến trúc thượng tầng mang tính giai cấp. Đó chính là cuộc đấu tranh và mặt chính trị – tư tưởng của những giai cấp đối kháng, trong đó đặc trưng là sự thống trị về mặt chính trị tư tưởng của giai cấp thống trị . 2. Đặc điểm và tính chấtCác bộ phận khác nhau của kiến trúc thượng tầng đều sinh ra và có vai trò nhất định trong việc tạo nên bộ mặt niềm tin, tư tưởng của xã tăng trưởng trên một hạ tầng nhất định, là phản ánh hạ tầng. Song không phải tổng thể những yếu tố của kiến trúc thượng tầng đều tương quan như nhau với hạ tầng của nó. Mà trong xã hội có giai cấp, tư tưởng chính trị, tư tưởng pháp quyền cùng những tổ chức triển khai tương ứng như chính đảng, nhà nước là những bộ phận quan trọng nhất, can đảm và mạnh mẽ nhất và là thành phần chính của kiến trúc thượng tầng, tiêu biểu vượt trội cho chính sách chính trị, xã hội ấy. Ngoài ra còn có những yếu tố khác trái chiều với những tư tưởng quan điểm, tổ chức triển khai chính trị của những giai cấp bị trị . Các yếu tố của kiến trúc thượng tầng: Kiến trúc thượng tầng của mỗi xã hội là một kết cấu phức tạp, có thể được phân tích từ những giác độ khác nhau, từ đó cho thấy mối quan hệ đan xen và chi phối lẫn nhau của chúng. Từ giác độ chung nhất, có thể thấy kiến trúc thượng tầng của một xã hội bao gồm: hệ thống các hình thái ý thức xã hội (hình thái ý thức chính trị, pháp quyền, tôn giáo,…) và các thiết chế chính trị – xã hội tương ứng của chúng (nhà nước, chính đảng, giáo hội,…). 3. Kiến trúc thượng tầng ở Việt Nam hiện nayVề kiến trúc thượng tầng ở Việt Nam, Đảng ta khẳng định: Lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho mọi hành động của toàn Đảng, toàn dân ta. Nội dung cốt lõi của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là tư tưởng về sự giải phóng con người khỏi chế độ bóc lột thoát khỏi nỗi nhục của mình là đi làm thuê bị đánh đập, lương ít. Bởi vậy, trong sự nghiệp thiết kế xây dựng chủ nghĩa xã hội của nhân dân ta, việc giáo dục truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin
tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành tư tưởng chủ yếu trong đời sống niềm tin của xã hội là việc làm liên tục, liên tục của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa trên nghành kiến trúc thượng tầng . Mỗi bước phát triển của cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng là một bước giải quyết mâu thuẫn giữa chúng. Việc phát triển và củng cố cơ sở hạ tầng điều chỉnh và củng cố các bộ phận của kiến trúc thượng tầng là một quá trình diễn ra trong suốt thời kỳ quá độ. Kiến trúc thượng tầng của xã hội có đối kháng giai cấp mang tính giai cấp thâm thúy. Tính giai cấp của kiến trúc thượng tầng bộc lộ ở sự đối địch về quan điểm, tư tưởng và những cuộc đấu tranh về tư tưởng của những giai cấp đối kháng . Bộ phận có quyền lực mạnh nhất của kiến trúc thượng tầng của xã hội có tính chất đối kháng giai cấp là nhà nước-Đây là công cụ của giai cấp thống trị tiêu biểu cho xã hội về mặt pháp lý- chính trị. Thời kỳ quá độ từ CNTB lên CNCS, những tàn dư tư tưởng của những giai cấp thống trị bóc lột vẫn còn sống sót trong kiến trúc thượng tầng. Vì vậy, trong kiến trúc thượng tầng của những nước xã hội chủ nghĩa ở thời kỳ này vẫn còn sự đấu tranh giữa tư tưởng xã hội chủ nghĩa với những tàn dư tư tưởng khác. Chỉ đến chủ nghĩa cộng sản, tính giai cấp của giai cấp của giai cấp thượng tầng mới bị xoá bỏ . |