Hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn hợp lý

- Thuốc bán theo đơn là những thuốc chỉ nên dùng khi có chỉ định của bác sĩ và về nguyên tắc thuốc chỉ được bán ra khi người mua có đơn thuốc của bác sĩ. Đơn thuốc này có thể bị từ chối nếu như đã hết hiệu lực hay người bệnh sử dụng để mua lại nhiều lần.

- Kháng sinh là một trong những thuốc thuộc nhóm kê đơn. Tuy nhiên chúng ta thường có thói quen tự mua kháng sinh để sử dụng khi sốt,ho,sổ mũi, đau họng… Trong khi đó, kháng sinh hầu như không cần thiết phải sử dụng trong đa số trường hợp. Do đó, tự dùng kháng sinh chỉ gây tốn kém tiền bạc, ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm tăng nguy cơ kháng thuốc cho bản thân và cộng đồng.

- Bên cạnh kháng sinh, thuốc kháng viêm-giảm đau là nhóm thuốc thứ hai thường được sử dụng bừa bãi trong khi đó ngoại trừ Aspirin, Paracetamol (thường thấy là Tylenol, Hapacol, Efferalgan) và Ibuprofen, tất cả những thuốc còn lại đều cần thiết phải có chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh thuốc kháng sinh vàthuốc kháng viêm- giảm đau còn có nhiều loại thuốc khác thuộc nhóm kê đơn như thuốc điều trị tim mạch, huyết áp, tiểu đường, hormon (ngoại trừ thuốc ngừa thai), kháng lao, kháng nấm, kháng virus, thuốc điều trị rối loạn đông máu, thuốc điều trị hen suyển,…

- Một thuốc phù hợp với người này không hẳn đã có hiệu quả và an toàn đối với người kia. Vì vậy không nên dùng thuốc theo kiểu “truyền miệng” hay mượn toa thuốc của người khác khi thấy họ có những biểu hiện tương tự với mình. Liều điều trị và liều gây độc của những thuốc thuộc nhóm kê đơn thường rất gần nhau do vậy chỉ sử dụng khi có ý kiến của bác sĩ. Không tự ý tăng, giảm liều, ngưng đột ngột hay kéo dài hơn so với đơn thuốc đã được chỉ định.

- Trong quá trình đang điều trị, nếu muốn dùng thêm thuốc khác ngay cả chỉ là thuốc bổ hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh tình trạng tương tác thuốc hay thay đổi hiệu quả của thuốc điều trị.

2. Thuốc bán không theo đơn

- Thuốc bán không theo đơn là những thuốc có thể mua mà không cần phải có chỉ định của bác sĩ. Những thuốc này có thể được tìm thấy ở nhà thuốc và đôi khi ở những nơi khác như siêu thị, nhà ga, hiệu sách,… Thuốc không kê đơn thường chỉ có tác dụng làm dịu triệu chứng như sốt, ho, sổ mũi, nhức đầu hay tăng cường sức đề kháng như vitamin và khoáng chất.

- Mặc dù thuốc có thể mua khi chưa có chỉ định của bác sĩ,nhưng điều này không có nghĩa là thuốc hoàn toàn an toàn với người sử dụng. Để không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, cần phải đọc kỹ tên thuốc và các thông tin được in trên nhãn mác như thành phần, liệu lượng, cách dùng, những tác dụng phụ có thể gặp phải và những trường hợp nào cần hạn chế hay ngưng sử dụng sản phẩm này. Khi sử dụng thuốc cần dùng đúng theo liều lượng do nhà sản xuất đưa ra. Không nên dùng quá liều hay kéo dài hơn so với thời gian được khuyến cáo.

- Đa số các chuyên gia đều khuyên rằng nên chọn thuốc không kê đơn chỉ có tác dụng làm dịu một triệu chứng mà thôi. Tránh sử dụng những thuốc phối hợp nhiều dược chấtmặc dù chúng có thể giảm nhiều triệu chứng cùng một lúc nhằm hạn chế khả năng tương tác thuốc có hại cho cơ thể. Hãy tham khảo ý kiến của dược sĩ, bác sĩ trước khi phối hợp nhiều loại thuốc không kê đơn với nhau hoặc đang dùng thuốc để điều trị bệnh theo chỉ định của bác sĩ.

- Vitamin, khoáng chất đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì và tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên thuốc bổ chỉ thật sự “ bổ” nếu được sử dụng đúng liều lượng và đúng đối tượng. Dùng quá nhiều thuốc bổ trong một khoảng thời gian dài có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm cho cơ thể. Đôi khi một số thành phần trong thuốc bổ có thể làm giảm hiệu quả và tăng độc tính của thuốc điều trị. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi cho bé uống thuốc bổ nếu bé đang phải dùng thuốc để điều trị bất kỳ một bệnh lý nào.

- Trong đợt điều trị, hãy cố gắng ghi nhận tất cả những thuốc không kê đơn, thuốc bổ, thực phẩm chức năng hay những loại thảo dược đã và đang dùng để cung cấp cho bác sĩ trong mỗi lần tái khám.

- Trước khi dùng bất kỳ thuốc nào hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và thông báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ những bất thường xảy ra trong quá trình dùng thuốc. Để thuốc luôn bảo đảm chất lượng, cần giữ thuốc ở nơi khô thoáng hay tủ mát,tránh ánh sáng tùy theo yêu cầu của nhà sản xuất. Cần chú ý đến hạn dùng và thời gian hủy thuốc sau khi mở nắp để thay thế thuốc mới ngay cả khi thuốc cũ vẫn còn nhiều.

Ngày 13/10, Bệnh viện TWQĐ 108 tổ chức Hội thảo khoa học sử dụng thuốc an toàn, hợp lý tại Bệnh viện nhằm cập nhật kiến thức, trao đổi kinh nghiệm sử dụng thuốc an toàn và hợp lý tại các Bệnh viện và cơ sở y tế.

Đến dự Hội thảo có: TS Nguyễn Đình Hưng – Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, Đại tá TS Nguyễn Hữu Mỹ - Phó Cục trưởng Cục Quân y, Dược sĩ Lê Thị Minh Chính - Phó chủ tịch Hội Dược học Việt Nam, các chuyên gia, giảng viên, dược sĩ, bác sĩ hoạt động trong lĩnh vực dược lâm sàng của các Bệnh viện, cơ sở y tế trong và ngoài Quân đội, trường Đại học, cao đẳng Y Dược. Về phía Bệnh viện TWQĐ 108 có: Trung tướng GS.TS.TTND Mai Hồng Bàng – Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Bệnh viện, các đồng chí trong Ban Giám đốc Bệnh viện; lãnh đạo, chỉ huy các Viện, Trung tâm, Phòng, Khoa, Ban trong Bệnh viện; các báo cáo viên và các đại biểu quan tâm.

Toàn cảnh Hội thảo khoa học: Sử dụng thuốc an toàn, hợp lý tại Bệnh viện

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thiếu tướng PGS.TS.TTND Phạm Nguyên Sơn – Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Bệnh viện TWQĐ 108 đã khẳng định: Dược lâm sàng là hoạt động thuộc lĩnh vực khoa học sức khoẻ gắn liền với lĩnh vực khám, chữa bệnh, giúp tối ưu hóa phác đồ điều trị, đồng thời thực hiện vai trò cung cấp thông tin, tư vấn, hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, hiệu quả cho cán bộ y tế và người bệnh. Cùng với sự phát triển của y học hiện đại, việc bàn luận, trao đổi đưa ra các giải pháp sử dụng thuốc an toàn, hợp lý trong các cơ sở y tế là cần thiết và kịp thời. Hội thảo “Sử dụng thuốc an toàn, hợp lý trong Bệnh viện” là nơi trao đổi kinh nghiệm và cung cấp cho các bác sỹ, dược sỹ các kiến thức cơ bản về thông tin thuốc và y học bằng chứng; sử dụng thuốc, phối hợp thuốc, quản lý thuốc theo đúng quy chế trong điều trị và chăm sóc người bệnh; cập nhật về sử dụng thuốc an toàn, hợp lý.

Thiếu tướng PGS.TS.TTND Phạm Nguyên Sơn – Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Bệnh viện TWQĐ 108 phát biểu

Mỗi người vào một thời điểm nào đó trong đời sẽ phải dùng thuốc để ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh tật. Tuy nhiên, thuốc đôi khi gây ra tổn hại nghiêm trọng nếu việc bảo quản, kê đơn, cấp phát, sử dụng không đúng cách hoặc không được theo dõi đầy đủ. Sự ra đời của nhiều thuốc mới đã mang lại lợi ích to lớn trong điều trị và chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng, song cũng đặt ra nhiều thách thức trong công tác đảm bảo thuốc hợp lý, an toàn và hiệu quả.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã nghe các báo cáo trình bày xoay quanh việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý tại các các cơ sở y tế. Theo đó, các vấn đề trọng tâm được thảo luận như: Ứng dụng CNTT trong quản lý sử dụng thuốc, khảo sát thực trạng sử dụng thuốc tại một số bệnh viện, Hội chẩn dược lâm sàng về sử dụng kháng sinh…

Báo cáo viên – Dược sĩ Nguyễn Đăng Minh Vương, Bệnh viện Bạch Mai với tham luận “Hiệu chỉnh liều vancomycin thông qua giám sát nồng độ thuốc trong máu và tiếp cận Bayer trên bệnh nhân người lớn: chia sẻ kinh nghiệm dược lâm sàng tại Bệnh viện Bạch Mai.

ThS Nguyễn Duy Tám – Bệnh viện TWQĐ 108 với chủ đề “Ứng dụng CNTT trong quản lý sử dụng colistin tại Bệnh viện TWQĐ 108”.

Để đạt được hiệu quả tối ưu trong sử dụng thuốc cần có kiến thức, sự hiểu biết của các Bác sỹ, Dược sỹ, Điều dưỡng và cần có sự cộng tác người bệnh. Hội thảo đã giúp các bác sĩ, dược sĩ có thêm kiến thức bổ ích trong việc sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, góp phần nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc người bệnh tại các Bệnh viện và cơ sở y tế.