Giá trâu, bò hơi hiện nay

Ông Giàng A Tủa, thôn Cán Chư Sử, xã Cán Cấu (huyện Si Ma Cai) cho biết, gia đình ông nuôi trâu sinh sản và vỗ béo hơn chục năm nay, thu nhập khá ổn định. Một chu kỳ nuôi vỗ béo khoảng 3 tháng, mỗi con lãi khoảng 3 - 4 triệu đồng. Hơn 1 năm nay, giá trâu giảm khoảng 20 - 25 triệu đồng/con. Đã nhiều tháng nay không có thương lái về mua trâu, bà con càng nuôi càng lỗ, nhất là trâu, bò vỗ béo. Nhiều gia đình muốn bán trâu, bò nhưng chưa bán được. Hiện trong chuồng của gia đình ông có 7 con trâu đã đến kỳ xuất bán, do giá bán thấp, không đủ bù chi phí nên đành nuôi chờ thị trường khởi sắc trở lại.

Nhiều hộ ở xã Cán Cấu (Si Ma Cai) nuôi vỗ béo trâu.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp, toàn tỉnh hiện có hơn 142 nghìn con gia súc, trong đó có hơn 117 nghìn con trâu, hơn 24 nghìn con bò. Nhiều năm nay, chăn nuôi và nuôi vỗ béo trâu, bò phát triển ổn định, là nghề đem lại thu nhập cao cho hàng nghìn hộ trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, gần 2 năm nay, lượng tiêu thụ và giá bán trâu, bò giảm mạnh khiến người chăn nuôi đứng ngồi không yên.

Tìm hiểu nguyên nhân của việc trâu, bò rớt giá nhưng khó tiêu thụ, một số thương lái chuyên kinh doanh gia súc cho rằng, thị trường tiêu thụ chính của trâu, bò trên địa bàn tỉnh là xuất bán sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch, nhưng do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên từ năm 2021 đến nay, phía Trung Quốc đóng biên, dẫn đến không xuất bán được, chỉ tiêu thụ tại thị trường trong nước.

So sánh trong khoảng 1 năm qua, giá trâu, bò giảm mạnh, từ hơn 130.000 đồng/kg thịt hơi xuống còn 70.000 - 90.000 đồng/kg, tương đương giảm khoảng 60 - 70 triệu đồng/con xuống 30 - 50 triệu đồng/con trâu thịt. Với mức giá như vậy, những hộ chăn nuôi theo phương thức vỗ béo cầm chắc lỗ. Không những giá giảm, nhiều hộ còn không xuất bán được sản phẩm do thương lái “kén cá chọn canh” bởi nguồn cung dư thừa.

Ông Trần Văn Cường, Chủ tịch UBND xã Cán Cấu cho biết: Những năm gần đây, việc chăn nuôi gia súc đã giúp nhiều người dân thoát nghèo, nhiều hộ chuyển sang nuôi nhốt, vỗ béo. Khoảng 8 tháng gần đây, việc tiêu thụ trâu, bò tại địa phương gặp khó, ít thương lái về mua, giá bán cũng giảm nhiều khiến tổng đàn giảm 20 - 30% so với trước. Vào thời điểm này năm 2021, trên địa bàn xã có hơn 1.200 con  trâu, bò nhưng năm nay chỉ còn 800 con, trung bình, giá bán mỗi con trâu, bò giảm hơn 5 triệu đồng. Trên địa bàn xã có chợ Cán Cấu là chợ phiên nổi tiếng về buôn bán gia súc, trước đây mỗi phiên có hàng trăm con trâu, bò của người dân địa phương và các xã lân cận đem đến giao thương, nhưng thời gian này chỉ có vài con trâu được mang đến bán.

Tại chợ xã Cốc Ly (huyện Bắc Hà) - một trong những chợ phiên nổi tiếng về buôn bán gia súc của tỉnh - chúng tôi gặp bà Lù Thị Thào ở xã Nậm Mòn (huyện Bắc Hà) đưa con trâu của gia đình đi bán. Gia đình bà Thào nuôi trâu vỗ béo từ năm 2010, cao điểm trong chuồng có 20 con trâu mộng. Việc nuôi trâu mỗi năm mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng cho gia đình bà. Tuy nhiên, hơn 1 năm nay, trâu khó bán, giá xuống thấp nhưng không tiêu thụ được. Phiên chợ này, bà mang theo 7 con trâu thì bán được 4 con, mỗi con lỗ gần 1 triệu đồng so với tiền vốn, không kể thức ăn và công chăm sóc suốt 2 tháng. Tuy bán lỗ vốn nhưng bà lại thở phào bởi nếu tiếp tục nuôi thì số lỗ có thể sẽ tăng mỗi ngày.

Bà Lù Thị Thào bộc bạch: Trước tết Nguyên đán Nhâm Dần, giá trâu ở mức 120.000 - 130.000 đồng/kg, con trâu khoảng 6 - 7 tạ có giá 70 - 80 triệu đồng, nhưng từ sau Tết đến nay, giá trâu thịt giảm xuống 90.000 đồng/kg rồi 80.000 đồng/kg và nay chỉ còn 70.000 đồng/kg. Với giá như vậy, mỗi con trâu “mất trắng” gần 30 triệu đồng, mà muốn bán cũng khó vì không ai hỏi mua. Hiện trong chuồng của gia đình còn 10 con trâu đã quá kỳ xuất bán gần 5 tháng.

Bà Đồng Thị Vĩnh Hằng, Trưởng Phòng Chăn nuôi - Thủy sản (Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh) cho biết: Ngành chức năng khuyến cáo người chăn nuôi trâu, bò tiếp tục theo dõi thị trường, không nên tăng đàn trong thời điểm này. Khi trâu, bò mất giá, người dân cần thực hiện các biện pháp để thích nghi như thay đổi khẩu phần ăn, ủ chua phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn, tăng nguồn thu từ việc chế biến phân vi sinh từ chất thải chăn nuôi trâu, bò.

Để chăn nuôi phát triển ổn định, các địa phương cần thành lập các tổ hợp tác, liên kết trong chăn nuôi để tránh bị ép giá, kết nối tiêu thụ để không bí đầu ra. Về phía người chăn nuôi mong các cấp chính quyền, cơ quan chuyên môn kết nối thị trường để việc tiêu thụ trâu, bò thuận lợi và giá bán ổn định hơn.

Anh Vương Văn Hoàn - người chăn nuôi trâu, bò trú tại xóm 7, Nghĩa Đồng, huyện Tân Kỳ (tỉnh Nghệ An) cho biết, từ năm 2010 gia đình anh đã lập trang trại chăn nuôi trâu bò vỗ béo, cao điểm có đến 40 con, việc chăn nuôi khá thuận lợi. Nhưng từ cuối năm 2021 đến nay giá bán trâu, bò thịt rớt thê thảm, nhưng vẫn không có đầu ra.

Nếu như thời điểm trước Tết, giá trâu ở mức 100.000 - 110.000 đồng/kg, con trâu 6-7 tạ bán với giá 70 - 80 triệu đồng, thì từ sau Tết đến nay, giá trâu thịt giảm xuống 90.000 đồng/1kg rồi 80.000 đồng/1kg và nay chỉ còn 70.000 đồng/1kg. Theo anh Hoàn, “giá rớt như hiện nay mỗi con trâu bò tôi mất đến 35 triệu đồng. Hiện tại, trang trại còn 20 con trâu đã quá kỳ xuất bán mà đã 7-8 tháng nay không có ai hỏi mua. Cả tiền công chăm sóc, thức ăn, tôi cầm chắc lỗ nặng" - anh Hoàn chua xót.

Với mức giá như vậy, người chăn nuôi chưa bán được nhưng vẫn phải tiếp tục chi phí mua thức ăn và nhân công để duy trì đàn, người chăn nuôi trâu, bò vỗ béo không có lãi. Đặc biệt, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, hiện nay, việc tiêu thụ trâu, bò gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều hộ dân trong tỉnh muốn bán trâu, bò nhưng vẫn chưa bán được.

Tại huyện Đô Lương, anh Trần Văn Sơn, một lái buôn bò kỳ cựu ở xã Đại Sơn cho biết, chưa năm nào giá trâu, bò thịt hạ như năm nay. Nguyên nhân của việc trâu bò thịt rớt giá được thương lái này cho biết, “do lâu nay, đầu ra của trâu bò thịt chủ yếu là xuất sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch. Nay, do dịch Covid-19, Trung Quốc đóng biên nên trâu bò không có đầu ra, chỉ xuất bán nhỏ giọt thị trường trong tỉnh”.

Tương tự, anh Nguyễn Văn Công, chủ một trang trại chăn nuôi bò vỗ béo ở Hiến Sơn (huyện Đô Lương) thở dài: "Chưa bao giờ giá bò thịt giảm mạnh như lúc này. Nếu nay mai giá bò không nhích lên, tôi sẽ bán hết rồi kiếm cái gì đó buôn bán".

Anh Công cho biết thêm, giá bò thịt “lao dốc” từ 110.000 - 120.000 đồng/kg nay còn 55.000 - 60.000 đồng/kg, giảm 50% so với trước đây. Đã thế cũng không có người hỏi mua, phải mổ thịt bán lẻ ở các chợ. Hiện tôi có 10 con bò quá trọng lượng vẫn đang còn trong chuồng không thể xuất bán.

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Nghệ An, hiện nay, tổng đàn trâu trên địa bàn tỉnh có hơn 268.256 con, đàn bò 503.386 con. Vài năm gần đây giá thịt bò giảm mạnh, tiêu thụ khó khăn, lợi nhuận kém hấp dẫn nên quy mô đàn bò tiếp tục bị thu hẹp.

Đại diện Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Nghệ An cho biết thêm, dù chăn nuôi trâu bò là nghề truyền thống của nhiều người dân với tiêu chí trước nay là lấy công làm lời nhưng giá trâu bò đã chững lại gần 2 năm nay, nhiều người nuôi trâu bò nhỏ, lẻ chuyển sang làm những công việc khác thu nhập cao hơn.

Cũng theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Nghệ An, nguyên nhân giá trâu, bò hạ không phải do bị dịch bệnh mà bò hơi trên toàn quốc nói chung đều hạ giá, vì thịt bò nhập khẩu giá rẻ. Thêm nữa thời điểm trước đây giá trâu, bò cao khiến bà con đổ xô nuôi, thêm vào đó hiện lượng lớn bò nhập vào giá thấp hơn thị trường Việt Nam cũng tác động đến giá mua bò thịt trong nước. Trước thực trạng tiêu thụ khó khăn như hiện nay, các ngành chức năng khuyến cáo người chăn nuôi trâu, bò tiếp tục theo dõi thị trường, không nên tăng đàn trong thời điểm này.

Để giảm giá thành, người chăn nuôi cần phải xác định nuôi trâu, bò ở những vùng có lợi thế về không gian, về vùng trồng cỏ và phải coi trâu, bò như một phần của chuỗi nông nghiệp khép kín. Trong đó, phụ phẩm nông nghiệp để nuôi trâu, bò, phân bò dùng để bón cây trồng và phải gắn với doanh nghiệp chế biến đầu ra... giá thành mới có thể giảm xuống.

Nghịch lý giá thịt trâu, bò

Điều nghịch lý là trong khi giá trâu, bò hơi giảm mạnh nhưng thịt trâu, bò ngoài chợ vẫn ở mức cao, chủ yếu do khâu phân phối.

Ghi nhận tại các chợ dân sinh ở TP. Vinh, giá thịt trâu, bò thương phẩm vẫn cao ngất ngưởng. Cụ thể giá thịt bò dao động từ 200.000 - 280.000 đồng/kg; giá thịt trâu 170.000 - 230.000 đồng/kg; giá thịt bê từ 160.000 - 230.000 đồng/kg. Còn ở khu vực nông thôn, giá các loại thịt bò, bê, trâu thấp hơn 10.000 - 20.000 đồng/kg so với ở thành phố.

Riêng ở siêu thị và các cửa hàng thực phẩm sạch, giá thịt bò, bê ở mức 220.000 - 280.000 đồng/kg. Giá thịt này vẫn giữ nguyên như khi giá trâu, bò hơi ở mức 110.000 đồng/kg. Các thực phẩm chế biến từ thịt bò, bê như: giò bò, giò bê, xúc xích, thịt bò khô… vẫn giữ nguyên mức giá như trước 280.000 - 300.000 đồng/kg giò, xúc xích bò; 1.000.000 đồng/kg bò khô…

Giá bán lẻ thịt bò ở các chợ hay siêu thị tại Nghệ An cũng không giảm nhiều so với hồi cuối năm 2021. Hiện tại giá thịt bò Úc, Mỹ đông lạnh nhập khẩu đang được bán với giá từ 200.000 - 400.000 đồng/kg tùy loại.