So sánh nhiệt độ sôi là một trong những nội dung trọng tâm được chúng tôi đề cập ở dưới bài viết này, Mỗi chất hữu cơ sẽ có một nhiệt độ sôi khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố và nguyên tắc khác nhau. Vậy làm thế nào để chúng ta biết được cũng như so sánh được các chất hữu cơ này, Những thông tin dưới đây sẽ giúp các bạn giải đáp được những thắc mắc đó. Mời các bạn cùng tìm hiểu. Yếu tố tạo nên nhiệt độ sôi của các chất hữu cơ :Nhiệt độ sôi phụ thuộc vào các yếu tố sau đây – Liên kết hidro – Độ phân cực phân tử – Khối lượng phân tử – Hình dạng phân tử Thông tin thêm : Nhiệt độ sôi của nước ( H2O ) là bao nhiêu? Nguyên tắc so sánhMỗi chất hữu cơ sẽ có một nhiệt độ sôi khác nhau, phụ thuộc vào nhiều yếu tố So sánh nhiệt độ sôi của các chất hữu cơ cần tuân thủ theo 6 nguyên tắc cơ bản dưới đây: - Nguyên tắc 1: Trong trường hợp hai hợp chất hữu cơ có cùng khối lượng hoặc khối lượng xấp xỉ nhau thì hợp chất nào có liên kết hidro bền hơn thì chất đó sẽ có nhiệt độ sôi cao hơn.
- Nguyên tắc 2: Hai hợp chất cùng kiểu liên kết hidro, nếu hợp chất nào có khối lượng lớn hơn thì hợp chất đó sẽ có nhiệt độ sôi cao hơn.
- Nguyên tắc 3: Hai hợp chất là đồng phân của nhau thì đồng phân trans có nhiệt độ sôi thấp hơn đồng phân sis. Lý do là vì đồng phần cis có mô men lưỡng cực khác 0 còn đồng phân trans có mô men lưỡng cực bằng 0 hoặc nhỏ hơn mô men lưỡng cực của đồng phần cis.
- Nguyên tắc 4: Hai hợp chất là đồng phân của nhau thì hợp chất diện tích tiếp xúc phân tử lớn hơn thì hợp chất đó sẽ có nhiệt độ cao hơn.
- Nguyên tắc 5: Hai hợp chất có khối lượng bằng nhau hoặc xấp xỉ nhau, hợp chất nào có liên kết ion thì hợp chất đó sẽ có nhiệt độ sôi cao hơn.
- Nguyên tắc 6: Hai hợp chất hữu cơ đều không có liên kết hiđro, có khối lượng xấp xỉ nhau thì hợp chất nào có tính phân cực hơn thì hợp chất đó sẽ có nhiệt độ sôi cao hơn.
 Hướng dẫn so sánh nhiệt độ sôi của các chất hữu cơLiên kết hiđro (Xét với các loại hợp chất khác nhau)
– Hợp chất có liên kết hiđro thì nhiệt độ sôi cao hơn hợp chất không có liên kết hiđro VD: HCOOH > HCHO – Liên kết hiđro càng bền, nhiệt độ sôi càng cao VD: CH3COOH > C2H5OH > C2H5NH2 – Hợp chất có liên kết hiđro liên phân tử có nhiệt độ sôi cao hơn hợp chất có liên kết hiđro nội phân tử. (với vòng benzen: o- < m- < p- ) Độ phân cực phân tử (Xét với các loại hợp chất khác nhau, không có liên kết hidro)
– Phân tử có độ phân cực lớn có nhiệt độ sôi cao hơn (độ phân cực là mức độ chênh lệch về lực hút trong phân tử khi có nhóm hút electron) este > xeton > anđehit > dẫn xuất halogen > ete > CxHy -COO – > C = O > CHO > R – X > -O- > C – H Khối lượng mol phân tử (xét với các chất đồng đẳng)
– Khối lượng phân tử lớn, nhiệt độ sôi càng lớn Ví dụ: CH3COOH > HCOOH Thông tin thêm : Phương pháp sản xuất NaOH từ muối ăn Hình dạng phân tử (xét với các đồng phân)
– Hình dạng càng nhiều nhánh, nhiệt độ sôi càng thấp, nhiệt độ nóng chảy càng cao (do diện tích tiếp xúc phân tử giảm) – Nhánh càng gần nhóm chức thì nhiệt độ sôi càng thấp – Đồng phân cis có nhiệt độ sôi cao hơn đồng phân trans (do momen lưỡng cực lớn hơn). Như vậy nhiệt độ số của các hợp chất sẽ sắp xếp theo thứ tự dưới đây : Axit > ancol > amin > este > xeton > anđehit > dẫn xuất halogen > ete > CxHy
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!! ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn. Trong đề thi THPT quốc gia thường hay xuất hiện câu hỏi sắp xếp nhiệt độ sôi của các chất theo chiều tăng dần (giảm dần). Mình thấy có khá nhiều bạn vướng ở chỗ này nên hôm nay làm một bài tổng hợp về các yếu tố chính thường gặp khi so sánh nhiệt độ sôi của các hợp chất hữu cơ.
Hy vọng là bài viết này sẽ có ích với các bạn. Nếu có gì sai sót hy vọng các bạn sẽ góp ý cho mình.
Bài viết này có sử dụng một số thông tin ở các nguồn khác. Xin chân thành cảm ơn. CÁC YẾU TỐ SO SÁNH NHIỆT ĐỘ SÔI CỦA HỢP CHẤT HỮU CƠ
1. Các chất liên kết ion có nhiệt độ sôi lớn hơn so với các chất cộng hóa trị.
Ví dụ: nhiệt độ sôi: CH3COONa > CH3COOH
2. Đối với các chất có liên kết cộng hóa trị
Các yếu tố ảnh hướng tới nhiệt độ sôi: Liên kết hidro, khối lượng phân tử và hình dạng phân tử. - Khối lượng phân tử: Thông thường, nếu không xét các yếu tố khác thì các hợp chất có khối lượng phân tử càng lớn thì nhiệt độ sôi càng cao.
VD: Nhiệt độ sôi C4H10 > CH4
Nhiệt độ sôi CH3COOH > HCOOH
- Liên kết hiđro: Những chất có khối lượng bằng nhau hoặc xấp xỉ nhau, chất nào tạo được liên kết hiđro thì chất đó có nhiệt độ sôi cao hơn.
VD: Nhiệt độ sôi CH3CH2CH2OH > CH3CHO vì CH3CHO không tạo được liên kết hiđro.
+ Các chất có lực liên kết hiđro càng lớn thì nhiệt độ sôi càng lớn
VD: CH3COOH và CH3CH2CH2OH
- So sánh lực liên kết hidro giữa các chất:
Đối với các nhóm chức khác nhau:
-COOH > -OH > -NH2 > -COO- > -CHO > -CO-
(axit) (ancol/phenol) (amin) (este) (anđehit) (ete)
VD: Nhiệt độ sôi của ancol CH3CH2OH > este CH3COOCH3
- Đối với các chất cùng nhóm chức: Đối với các chất có cùng nhóm chức, gốc R- liên kết với nhóm chức ảnh hưởng đến lực liên kết Hidro.
+ Gốc R- là gốc hút e sẽ làm cho lực liên kết Hidro tăng lên
+ Gốc R- là gốc đẩy e làm giảm lực liên kết Hidro
Ví dụ: Gốc C2H5- sẽ làm lực liên kết giảm so với gốc CH2=CH-
⇒ Nhiệt độ sôi: CH2=CH-COOH > C2H5COOH
- Hình dạng phân tử:
- Phân tử càng phân nhánh thì nhiệt độ sôi càng thấp hơn phân tử mạch không phân nhánh.
VD: Nhiệt độ sôi: CH3[CH2]3CH3 > (CH3)4C
* Giải thích:
- Theo cơ sở lí thuyết về sức căng mặt ngoài thì phân tử càng co tròn thì sức căng mặt ngoài càng thấp ⇒ phân tử càng dễ bứt ra khỏi bề mặt chất lỏng ⇒ càng dễ bay hơi ⇒ nhiệt độ sôi càng thấp.
CÁC LƯU Ý KHI LÀM DẠNG BÀI TẬP SO SÁNH NHIỆT ĐỘ SÔI
- Đồng phân cis có nhiệt đô sôi cao hơn trans (do momen lưỡng của của đồng phân cis > đồng phân trans).
-Với các dẫn xuất Đối với dẫn xuất halogen (R-X), nếu không tạo liên kết hidro , nhiệt độ sôi sẽ càng cao khi X hút e càng mạnh. VD :C4H10<C4H9Br < C4H9Cl.
- Axit > ancol > amin > este > xeton > anđehit > dẫn xuất halogen > ete > CxHy
- Nếu có H2O: t(H2O) = 100oC > ancol có 3 nguyên tử C và < ancol có từ 4C trở lên
- Nếu có phenol: phenol > ancol có 7C trở xuống và axit có ≤ 4C
| 
