Phân tử lưỡng cực là những hợp chất hóa học có cả vùng cực và vùng không cực , cho chúng cả tính chất ưa nước (ưa nước) và ưa béo (ưa chất béo). Phân tử lưỡng cực còn được gọi là phân tử lưỡng tính hoặc amphiphile. Từ amphiphile bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp amphis , có nghĩa là "cả hai" và philia , có nghĩa là "tình yêu". Các phân tử lưỡng cư rất quan trọng trong hóa học và sinh học. Ví dụ về các phân tử lưỡng tính bao gồm
cholesterol, chất tẩy rửa và phospholipid.Bạn đang xem: Amphiphilic là gì Bạn đang xem: Amphiphilic là gìCác phân tử lưỡng tính hoặc lưỡng cực có các phần phân cực và không phân cực, làm cho chúng vừa ưa nước vừa ưa béo.Ví dụ về các phân tử lưỡng tính bao gồm chất hoạt động bề mặt, phospholipid và axit mật.Tế bào sử dụng các phân tử lưỡng tính để cấu tạo màng sinh học và làm chất kháng khuẩn và kháng nấm. Các phân tử amphipathic được sử dụng thương mại như chất làm sạch. Bạn đang
xem: Amphiphilic là gì Một phân tử lưỡng tính có ít nhất một phần ưa nước và ít nhất một phần ưa béo. Tuy nhiên, một amphiphile có thể có một số phần ưa nước và ưa béo. Phần ưa béo thường là một gốc hydrocacbon, bao gồm các nguyên tử cacbon và hydro. Các phần ưa béo là kỵ nước và không phân cực.  Nhóm OH là phần kỵ nước của cholesterol. Đuôi hydrocacbon của nó là chất ưa béo. MOLEKUUL / THƯ VIỆN ẢNH KHOA HỌC / Getty Images Trong dung dịch nước, các phân tử lưỡng tính tự tập hợp thành các mixen. Một micelle có năng lượng tự do thấp hơn các amphipath nổi tự do. Phần cực của amphipath (phần ưa nước) tạo nên bề mặt bên ngoài của micelle và tiếp xúc với nước. Phần phân tử ưa béo (kỵ nước) được che chắn khỏi nước. Bất kỳ loại dầu nào trong hỗn hợp đều được cô lập bên trong micelle. Các liên kết hydro ổn định các chuỗi hydrocacbon trong micelle. Năng lượng là cần thiết để phá vỡ một micelle. Xem thêm: Cách Điều Trị Ngứa Bìu Bôi Thuốc Gì, Mẹo Trị Ngứa Bìu Tại Nhà Bằng Thuốc Dân Gian Amphipaths cũng có thể hình thành liposome. Liposome bao gồm một lớp kép lipid bao quanh tạo thành hình cầu. Phần cực bên ngoài của lớp kép quay mặt và bao bọc một dung dịch nước, trong khi phần đuôi kỵ nước quay mặt vào nhau. Ví dụChất tẩy rửa và xà phòng là những ví dụ quen thuộc của các phân tử lưỡng tính, nhưng nhiều phân tử hóa sinh cũng là các đường dẫn lưỡng cực. Ví dụ bao gồm phospholipid, chất tạo thành cơ sở của màng tế bào. Cholesterol, glycolipid và axit béo là những đường dẫn tinh thể cũng kết hợp vào màng tế bào. Axit mật là các đường dẫn truyền steroid được sử dụng để tiêu hóa chất béo trong chế độ ăn uống. Ngoài ra còn có các loại amphipaths. Amphipols là các polyme amphiphilic duy trì khả năng hòa tan của protein màng trong nước mà không cần chất tẩy rửa. Việc sử dụng amphipols cho phép nghiên cứu các protein này mà không làm biến tính chúng. Phân tử bolaamphipathic là những phân tử có nhóm ưa nước ở cả hai đầu của phân tử hình ellipsoid. So với amphipaths có "đầu" một cực, bolaamphipaths dễ hòa tan trong nước hơn. Chất béo và dầu là một loại của amphipaths. Chúng hòa tan trong dung môi hữu cơ, nhưng không hòa tan trong nước. Chất hoạt động bề mặt hydrocacbon được sử dụng để làm sạch là amphipaths. Ví dụ bao gồm natri dodecyl sulfat, 1-octanol, cocamidopropyl betaine và benzalkonium chloride. Xem thêm: Top 12 Game Offline Cực Hay Cho Iphone, Ipad, Chơi Không Cần Mạng Chức năngLiposome, micelles và lớp kép lipid là ba dạng amphipaths được tìm thấy trong các sinh vật. ttsz / Getty Hình ảnh Việc sử dụng amphipaths thương mại phổ biến nhất là để làm sạch. Xà phòng và chất tẩy rửa đều cách ly chất béo khỏi nước, nhưng tùy chỉnh chất tẩy rửa với các nhóm kỵ nước cation, anion hoặc không tích điện sẽ mở rộng phạm vi điều kiện mà chúng hoạt động. Liposome có thể được sử dụng để cung cấp chất dinh dưỡng hoặc thuốc. Amphipaths cũng được sử dụng để làm thuốc gây tê cục bộ, chất tạo bọt và chất hoạt động bề mặt.
Chất lưỡng phần (chất lưỡng vùng, tiếng Anh: amphiphile, từ tiếng Hy Lạp: αμφις, amphis: cả hai và φιλíα, philia: tình yêu, tình bạn) là một hợp chất hóa học có cả tính chất ưa nước (phân cực) và ưa mỡ hay kị nước. Một hợp chất như vậy được gọi là có tính lưỡng phần hay amphiphilic. Đây là cơ sở cho một số lĩnh vực nghiên cứu về hóa học và hóa sinh, đặc biệt là tính đa hình lipid. Các hợp chất hữu cơ có chứa các nhóm ưa nước ở cả hai đầu của một hình cầu phân tử (khi chúng tụ lại) thì được gọi là bolaamphiphilic. Các chất lưỡng phần phổ biến là xà phòng, chất tẩy rửa và lipoprotein. Vai trò sinh học[sửa|sửa mã nguồn]Mặc dù phospholipid là thành phần chính của các màng sinh học,[2] vẫn còn các thành phần khác, chẳng hạn như cholesterol và glycolipid, cũng có mặt trong các cấu trúc này và làm cho các loại màng này có các đặc tính vật lý và sinh học khác nhau. Nhiều hợp chất lưỡng phần khác, như pepducin, hoàn toàn có thể tương tác mạnh với màng sinh học bằng cách chèn phần kỵ nước vào màng lipid, trong khi để phần ưa nước tiếp xúc với môi trường tự nhiên nước xung quanh, đổi khác hành vi vật lý của màng và nhiều lúc làm gián đoạn chúng .Các peptide kháng khuẩn là dạng phân tử khác của phân tử lưỡng phần, một nghiên cứu và phân tích tài liệu lớn cho thấy rằng tính lưỡng phần hoàn toàn có thể phân biệt tốt nhất giữa AMP khi có và không có hoạt tính chống vi trùng gram âm. Sự lưỡng phần càng cao, thì AMP càng có thời cơ để chiếm hữu hoạt tính kép kháng khuẩn và kháng nấm. [ 3 ] |
